سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

به گزارش روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی وآبخیزداری استان گیلان و به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، دکتر مسعود منصور در مراسم روز جهانی خاک که با حضور وزیر جهاد کشاورزی و به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد، اظهار داشت: آب، خاک و پوشش گیاهی سه عنصر مهم در جهان هستند که علاوه بر ارزش بالا، بر هم تاثیر متقابل دارند.
رئیس سازمان جنگل‌ها افزود: 14 میلیون هکتار جنگل، 80 میلیون هکتار مرتع، بیش از 30 میلیون هکتار اراضی در معرض بیابانی شدن و 2 میلیون هکتار عرصه‌های درختچه‌زار و بیشه‌زار در کشور داریم که مجموع این اکوسیستم‌ها که حدود 80 درصد از اراضی کشور را شامل می‌َشود در حوزه وظایف سازمان جنگل‌ها قرار دارد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: به دلیل تاثیر عمیق این منابع بر آب، خاک و هوا، حفظ این منابع بسیار حائز اهمیت است.
وی افزود: حدود 125 میلیون هکتار از عرصه‌های کشور تحت تاثیر فرسایش آبی و بیش از 30 میلیون هکتار در معرض فرسایش بادی است، بسیاری از دشت‌ها با بیلان منفی فرونشست زمین، کاهش سفره‌های آب زیرزمینی مواجه شده و مشکلات دیگری همچون آسیب به جنگل‌های زاگرس، وجود دام در مراتع و بهره‌برداری‌های طولانی مدت از جنگل‌های هیرکانی، منابع طبیعی را در معرض خطر قرار داده است.
منصور ادامه داد: مسئولیت ما در سازمان علاوه بر حفظ و توسعه این منابع، کاهش این مشکلات است و وظایف ما به طور مستقیم بر 80 درصد مساحت کشور به عنوان منابع طبیعی و به صورت غیر مستقیم بر روی 20 درصد باقی مانده از عرصه‌های کشور تاثیر خواهد گذاشت.
وی عنوان کرد: بیش از 8 هزار و 650 روستا و 450 شهر در معرض سیلاب‌ها قرار دارند، ریزگردها و سیلاب‌ها علاوه بر فرسایش خاک حاصلخیز، بسیاری از زیرساخت‌ها، سکونتگاه‌ها و اراضی کشاورزی را هم در معرض خطر قرار می‌دهند و مجموعه این عوامل باعث عدم امنیت زیستی، غذایی و ملی می‌شود؛ بنابراین رسالت بزرگ ما حفظ، احیا، توسعه و بهره‌برداری اصولی از این منابع با هدف حفظ آب، خاک و پوشش گیاهی است تا یک محیط امن را برای تولید و فعالیت فراهم کند.
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور ادامه داد: از 125 میلیون هکتار در معرض فرسایش، حدود 30 میلیون هکتار طرح آبخیزداری انجام و از 30 میلیون هکتار در معرض فرسایش بادی حدود 2 میلیون هکتار تثبیت شده است.
وی افزود: با عملیات آبخیزداری می‌توانیم بیش از 9 تن در هکتار فرسایش و بیش از 4 متر مکعب در سال رسوبات را کنترل کنیم و پوشش گیاهی و علوفه‌ای را 120 کیلوگرم در هر هکتار افزایش دهیم.
منصور در رابطه با توقف بهره‌برداری از جنگل‌های هیرکانی خاطرنشان کرد: طبق خط مشی که وزیر جهاد کشاورزی برای سازمان جنگل‌ها ترسیم کرده، استمرار توقف بهره برداری از جنگل‌های هیرکانی و اجرای طرح‌های جایگزین مبتنی بر عملیات اجتناب ناپذیر بدون بهره‌برداری است.
وی افزود: در حوزه زاگرس، مرطوب سازی سطح جنگل، تعیین تکلیف دام و مبارزه جدی با آفات و بیماری‌ها را داریم که رئیس جمهور با درخواست وزیر جهاد کشاورزی برای ایجاد کمیته راهبری ملی صیانت از زاگرس موافت کرد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی در رابطه با طرح‌های آبخیزداری گفت: عملیات آبخیزداری با اعتبارات صندوق توسعه ملی، رشد خوبی داشته و در بودجه 1400 و در برنامه هفتم، بنا داریم آبخیزداری گسترش یابد و حداکثر عرصه‌ها را تحت پوشش قرار دهیم.
وی با اشاره به ریزگردها و بیابانی شدن بخش‌هایی از کشور افزود: این ریزگردها تهدید جدی محسوب می‌شود و امیدواریم استمرار فعالیت‌های بیابانزدایی بتواند در مقابله با بیابان‌زایی موثر باشد.
منصور خاطرنشان کرد: با اخذ موافقت یونسکو، ایران به عنوان مرکز بین‌المللی مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز کار خود را شروع خواهد کرد تا بتوانیم دانش آبخیزداری را با کشورهای دیگر مبادله کنیم.
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با اشاره به این که احیا و اصلاح مراتع یکی دیگر از رویکردهای سازمان جنگل‌ها است، تصریح کرد: امیدواریم با تعدیل ظرفیت دامی و تکیه بر مرتعداری تلفیقی و انجام اقداماتی مانند کاشت گیاهان دارویی باعث رونق مراتع شویم.

وزیر جهاد کشاورزی: اقدامات آبخیزداری و آبخوانداری رشد خوبی داشته است
وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به بالا بودن میزان فرسایش در کشور خاطرنشان کرد: عدد فرسایش کشور قابل قبول نیست و باید این میزان فرسایش کاهش یابد که این امر از وظایف سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری است.
دکتر کاظم خاوازی افزود: برنامه‌های سازمان جنگل‌ها برای آبخیزداری و آبخوان‌داری از رشد خوبی برخوردار بوده است،  به طوری که علی‌رغم این که در موافقت‌نامه‌ها برای این سازمان حدود ۸۰۰ هزار هکتار را در نظر گرفته بودیم، هدف‌گذاری وزارت جهاد کشاورزی ۱.۲ میلیون هکتار است و در حال حاضر از ۸۰۰ هزار هکتار عبور کرده‌ایم.
وی ادامه داد: آبخیزداری، تاثیر بسیار زیادی بر جلوگیری از فرسایش خاک دارد، به طوری که هر هکتار آبخیزداری می‌تواند ۹ تن در هکتار فرسایش را کاهش داده و متعاقبا کاهش رسوبات پشت سدها را هم به دنبال داشته باشد، همچنین ترسیب کربن، افزایش علوفه برای خوراک دام و احیای قنوات و چشمه‌ها را هم رقم می‌زند.
وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به این‌ که پایش خاک از مهمترین برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی است، گفت: در بودجه ۱۴۰۰ اعتباراتی برای به‌روزرسانی نقشه یک ۲۵هزارم خاک در نظر گرفته شد تا برای برنامه‌های جامع حفظ خاک، آموزش و ترویج، برنامه‌های آبخیزداری، کشاورزی حفاظتی، حفظ کربن آلی خاک و همکاری نزدیک با کشاورزان برای ارتقا سطح آگاهی عمومی جامعه در خصوص خاک مورد استفاده قرار گیرد.

آمادگی فائو برای حمایت از ایران در زمینه بهبود پایداری و تنوع زیستی خاک‌های کشور
نماینده فائو در ایران بر موضع این نهاد سازمان ملل متحد در زمینه حمایت از کشورهای عضو برای توسعه و اتخاذ سیاست‌ها و برنامه‌های ترویج‌کننده نظام‌های کشاورزی پایدار و غنابخشی تنوع‌زیستی خاک تأکید کرد.
گرولد بودِکِر، نماینده فائو در جمهوری اسلامی ایران در مراسم گرامی‌داشت روز جهانی خاک تأکید کرد: کیفیت و سلامت خاک تا حد زیادی تعیین‌کننده تولید و پایداری کشاورزی، و کیفیت زیست‌محیطی بوده و به‌واسطه آن بر سلامت گیاهان، حیوانات و انسان اثر می‌گذارد.
نماینده فائو با اشاره به این مسئله که بهبود تنوع زیستی خاک اهمیتی حیاتی در اطمینان حاصل کردن از سلامت خاک و همچنین آینده امنیت غذایی و تغذیه دارد، افزود: خاک‌های سالم و دارای تنوع زیستی، به‌عنوان بزرگترین منبع ذخیره خاکزی کربن، از طریق ذخیره (ترسیب)‌ کربن و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در جو زمین، می‌توانند نقش مهمی را در کاهش تأثیرات تغییرات اقلیمی ایفا می‌کنند.
بوِدِکِر با اشاره به شعار امسال روز جهانی  خاک، «خاک را زنده نگه داریم و از تنوع زیستی خاک حفاظت کنیم»، گفت: ارگانیسم‌های موجود در خاک نه‌تنها انواع خاصی از آلودگی‌ها را تجزیه و یا پاک می‌کنند، بلکه تنوع زیستی موجود در خاک منبعی ضروری از مواد و عناصر شیمیایی و ژنتیکی مورد نیاز برای توسعه داروهای جدید است.

در پایان این مراسم، از  5 تن از بهره‌برداران نمونه کشور در حوزه حفاظت و احیای خاک تجلیل و از چند جلد کتاب با موضوع خاک رونمایی شد.

گفتنی است رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور پس از این جلسه به استان البرز عزیمت نمود و در اقدامی نمادین و با غرس نهال، آغاز عملیات نهالکاری و تقویت پوشش گیاهی سال جاری در ۲۳۲ هزار هکتار از عرصه‌های منابع‌طبیعی را اعلام کرد.