|
|
وزارت جهاد کشاورزی
سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور
اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان
اطلاع رسانی
1- همكاري با سازمان‌هاي بين‌المللي
جمهوري اسلامي ايران در خصوص مديريت پايدار منابع طبيعي و محيط زيست همكاري‌هاي گسترده‌اي را در فرايندهاي بين‌المللي داشته است. قوانين ملي با اين مفهوم دقيقاً همخواني داشته و اين امر بوسيله تعداد زيادي از مصوبات دو دهه گذشته همانند قانون حفاظت و حمايت از منابع طبيعي، برنامه راهبردي ملي محيط زيست و توسعه پايدار، برنامه اقدام ملي براي مقابله با بيابانزايي و كاهش اثرات خشكسالي، و اخيراً اصلاحيه قانون جنگل‌ها و مراتع مورد حمايت و پشتيباني قرار گرفته است. جمهوري اسلامي ايران عضو كليه كنوانسيون‌هاي بين‌المللي بوده و در آژانس‌هاي تخصصي مرتبط با سازمان ملل به شرح ذيل عضويت دارد:
- كنوانسيون تنوع زيستي
هدف اين كنوانسيون حفاظت از تنوع زيستي و استفاده از ظرفيت‌هاي آن به صورت پايدار و ارائه يك سهم برابر و عادلانه از منافع ناشي از بهره‌برداري از منابع ژنتيكي مي‌باشد.
ايران ضمن عضويت در اين كنوانسيون، استراتژي و برنامه عمل ملي تنوع زيستي را در سال 1381 در شوراي عالي محيط زيست با تأكيد بر اهداف ذيل تدوين نمود.
1- ارتقاء مشاركت و آگاهي‌هاي عمومي
2- تدوين سيستم‌هاي اطلاع‌رساني تنوع زيستي
3- بهره‌برداري پايدار از منابع تنوع زيستي
4- حفاظت جامع از تنوع زيستي
- كنوانسيون تغيير اقليم
هدف اين كنوانسيون تعادل بخشي و كنترل تراكم گازهاي گلخانه‌اي اتمسفر به ميزاني است كه از وقوع مداخلات خطرناك انساني در سيستم آب و هوايي پيشگيري و جلوگيري نمايد. اين كنوانسيون همچنين از كليه اعضاء مي‌خواهد تا گزارش ملي انتشار گازهاي گلخانه‌اي حاصل از فعاليت‌هاي بشري را با هدف تدوين و اجراي برنامه‌هاي ملي و كاهش اثرات تغيير اقليم از طريق جلوگيري از انتشار گازهاي گلخانه‌اي و جذب آن از طريق ترسيب تهيه و ارائه نمايد.
سهم ايران در انتشار گازهاي گلخانه‌اي در سطح جهان بسيار كم بوده و سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري كشور برنامه‌هاي گسترده‌اي در براي فعاليت‌هاي نهالكاري و جنگل‌كاري براي كنترل انتشار گازهاي گلخانه‌اي در دست اجرا دارد.
- كنوانسيون مقابله با بيابانزايي ملل متحد
هدف اين كنوانسيون مقابله با بيابانزايي و كاهش اثرات خشكسالي در كشورهاي مبتلا به خشكسالي‌ها و بيابانزايي شديد بويژه منطقه آفريقا از طريق اعمال اقدامات مؤثر در كليه سطوح مي‌باشد. ايران سومين كشوري است كه اين كنوانسيون را امضاء نموده و مراحل تصويب آن را رسماً در سال 1375 به اتمام رسانده است. علاوه بر آن جمهوري اسلامي ايران برنامه اقدام ملي مقابله با بيابانزايي و كاهش اثرات خشكسالي را از طريق يك فرايند مشاركتي با حضور گسترده كليه ذينفعان در سطوح مختلف در سال 1383 تدوين نمود كه از عمده محورهاي آن، مشاركت جوامع محلي در كليه سطوح برنامه‌ريزي و تصميم‌گيري با تأكيد بر رهيافت از پايين به بالا مندرج در كنوانسيون مي‌باشد.
سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري كشور مسئوليت اجرايي نهاد هماهنگ‌كننده ملي را از سوي كميته ملي مقابله با بيابانزايي به رياست وزير جهاد كشاورزي (كه رياست كميته ياد شده را از سوي رئيس جمهوري بر عهده دارد)، دارا مي‌باشد.
يكي از الويت‌هاي برنامه اقدام ملي تدوين يك چارچوب مناسب براي اتخاذ رهيافت‌هاي همسو و يكپارچه براي بخش‌هاي كلان اقتصادي و بهره‌مندي از مصوبات كميته ملي مقابله با بيابانزايي است. كليه امور مربوط به كنوانسيون در سطح ملي از طريق يك دبيرخانه انجام مي‌شود كه در رأس آن مرجع ملي مقابله با بيابانزايي قرار دارد. تا كنون سه گزارش ملي توسط اين دبيرخانه تهيه و به كنوانسيون ارسال گرديده است. در ضمن با توجه به راه‌اندازي 6 شبكه موضوعي در منطقه آسيا كه مسئوليت آن به شش كشور منطقه با هدف حمايت از اجراي برنامه اقدام ملي و برنامه اقدام منطقه‌اي واگذار مي‌باشد، جمهوري اسلامي ايران مسئوليت شبكه موضوعي مديريت مراتع و تثبيت شن‌هاي روان را بر عهده گرفته كه افتتاحيه آن در سال 1380 در يزد برگزار گرديد. هدف اين شبكه جمع‌آوري و تدوين اطلاعات و ارتقاء ظرفيت‌هاي منطقه‌اي جهت احياء سيستم‌هاي پايدار براي مديريت مراتع و توليدات دامي بر اساس شرايط اجتماعي و اقتصادي برابر در كشورهاي منطقه بوده است.
- مجامع مرتبط با موضوع جنگل ملل متحد
كنفرانس توسعه و محيط زيست ملل متحد در سال 1371 در ريو-برزيل يك برنامه كار چند ساله را جهت نيل به توسعه پايدار تهيه نمود كه يك هيأت عالي رتبه از سوي جمهوري اسلامي ايران در اين كنفرانس شركت داشتند.
كميسيون توسعه پايدار ملل متحد در سومين نشست خود در سال 1374 پانل بين‌الدول جنگل با هدف ايجاد همگرايي حول محور موضوعي را راه‌اندازي نمود كه متعاقب مسئوليت آن به مجمع بين‌الدول جنگل و مجمع جهاني جنگل واگذار گرديد و جمهوري اسلامي ايران از ابتدا در كليه اين فرايندها نقش فعال و برجسته‌اي داشته و اعتقاد دارد كه فرايندهاي ياد شده نقش مهمي جهت نيل به يك اجماع جهاني در خصوص موضوعات مرتبط با جنگل داشته است.
يكي از موضوعاتي كه توجه ايران را از ابتدا به اين فرايند جلب نمود نياز كشورهاي در حال توسعه با پوشش كم جنگل بود كه عمدتاً داراي جنگل‌ها و اراضي جنگلي نادر با كاركردهاي مهم اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، زيست‌محيطي و معيشتي خاص هستند. در همين ارتباط، بنا به پيشنهاد جمهوري اسلامي ايران يك اجلاس كارشناسي در حمايت از برنامه كار مجمع جهاني جنگل تحت عنوان اجلاس نيازها و ملزومات خاص كشورهاي در حال توسعه با پوشش كم جنگل و انواع جنگل‌هاي منحصر به فرد با حمايت دولت‌هاي كانادا، دانمارك، فنلاند و نروژ و مشاركت دولت‌هاي مصر، سودان و سازمان‌هاي فائو، برنامه عمران ملل متحد، برنامه محيط زيست ملل متحد و صندوق بين‌المللي توسعه كشاورزي در سال 1378 در تهران برگزار گرديد. بر اساس مصوبات اين اجلاس، يك دبيرخانه دائمي با عنوان "دبيرخانه فرايند تهران" به منظور دستيابي به اهداف جمعي اين اجلاس و پيگيري اجرايي ساختن تصميمات متخذه تأسيس گرديد، كه دبيرخانه دائمي آن در تهران قرار دارد. اين دبيرخانه وظيفه پيگيري تحولات بين المللي جنگل و ارائه دهنده نظرات و صداي كشورهاي با پوشش كم جنگل در مجمع مرتبط جهاني مي‌باشد.
- سازمان خواروبار و كشاورزي ملل متحد
جمهوري اسلامي ايران عضو سازمان خواروبار و كشاورزي ملل متحد بوده و در زمينه جنگل همكاري و ارتباط نزديكي با دپارتمان جنگلداري دارد. سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري كشور در جلسات مختلف اين سازمان از جمله اجلاس كميسيون جنگلداري خاور نزديك و كميته جنگلداري فائو به طور منظم شركت مي‌نمايد و همكاري‌هاي متنوعي را با آن سازمان دارد.
2- پروژه‌هاي بين‌المللي
جمهوري اسلامي ايران الويت و اهميت خاصي را براي همكاري با سازمان‌هاي بين‌المللي و منطقه‌اي قائل بوده و پروژه‌هاي مشترك متعددي را از گذشته تا به حال به شرح ذيل اجرا نموده است:
پروژه‌هاي در دست اجرا
1- پروژه احياء اراضي مناطق جنگلي با تأكيد بر اراضي شور و فرسايش بادي
اطلاعات كلي پروژه
محل اجراء: بم – كرمان
مؤسسه همكار: صندوق جهاني تسهيلات محيط‌زيست(جف) و سازمان فائو
اعتبار: 7200000 دلار
تاريخ شروع: 2010
تاريخ پايان: 2015
اهداف و نتايج پروژه:
- اجراي نمونه‌هاي موفق در زمينه مديريت پايدار اراضي جنگلي و افزايش ظرفيت اجراي مديريت پايدار اراضي و جنگل در ساير نقاط كشور
- كاهش و توقف روند تخريب جنگل‌ها و اراضي
- ترويج نمونه‌هاي موفق در سراسر كشور و كاربرد مديريت پايدار اراضي و جنگل در ساير نقاط
- مقابله با بيابانزايي از طريق كنترل فرسايش بادي و تثبيت شن‌هاي روان
- ارتقاء ظرفيت محلي جهت اجراي برنامه‌هاي مقابله با بيابانزايي
- بهبود كيفيت باروري خاك حداقل در 50 هزار از اراضي شور كشور
- ارتقاء ظرفيت محلي جهت اجراي برنامه‌هاي آتي براي حفظ كيفيت خاك در اراضي شور
2- پروژه تقويت و انسجام سازماني براي مديريت يكپارچه منابع طبيعي(مناريد)
اطلاعات كلي پروژه
محل اجراء: يزد، كرمانشاه و سيستان و بلوچستان
مؤسسه همكار: صندوق جهاني تسهيلات محيط‌زيست(جف) و دفتر عمران ملل متحد
اعتبار: 20000000 دلار (سهم جف 4400000 دلار)
تاريخ شروع: 2010
تاريخ پايان: 2015
اهداف و نتايج پروژه:
- توسعه مكانيزم‌هاي همكاري ميان سازمان‌هاي مسئول در سطح ملي و استاني
- توسعه سيستم هشدار اوليه خشكسالي و كاربري اراضي
- تدوين استراتژي ملي همكاري‌هاي بين بخشي براي مديريت و كاهش اثرات منفي كاربري اراضي و خشكسالي بر خدمات اكوسيستمي
- تدوين يك قانون هماهنگ در زمينه مديريت پايدار اراضي، اكوسيستم‌ها و منابع آب
- ارتقاء معيشت جايگزين به منظور كاهش وابستگي جو |
