سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

منابع طبیعی استان گیلان (جنگل،‌ مرتع و آبخیز)

منابع طبیعی استان گیلان شامل اراضی ملی، جنگل ها، مراتع، اراضی ساحلی، اراضی مستحدث و اراضی موات می باشد که مساحت آنها به ترتیب 808112 هکتار، 564712 هکتار، 267311 هکتار،4589 هکتار، 1645 هکتار، 97864 هکتار می باشد.

جنگلهای استان گیلان

کشور ایران دارای 5 ناحیه رویشی (رویشگاههای خزری، ایران تورانی، خلیج عمانی، ارس باران و زاگرس) است که وسعت ناحیه خزری 9/1 میلیون هکتار است (از آستارا تا گلیداغی) که تنها جنگل های واقعی و اقتصادی ایران را تشکیل می دهد. جنگلهای شمال در استانهای گیلان، مازندران و گلستان بصورت نواری با طول تقریبی 800 کیلومتر و عرض 20 تا 70 کیلومتر استقرار داشته و مناطق وسیعی از کوهستان تا کوهپایه و قسمتی از مناطق جلگه ای را پوشانده اند. جنگلهای شمال در دوران سوم زمین شناسی حدود 5 میلیون سال قبل بوجود آمد و به همین دلیل بعنوان یکی از کهن ترین جنگلهای جهان بشمار می رود. گونه های درختی فراوان از قبیل راش، ممرز، بلوط، انجیلی، توسکا، خرمندی، پلت، شیردار، نمدار، ون و سایر گونه ها در جنگلهای استان یافت می شود.

مراتع

مساحت مراتع استان حدود 267311 هکتار بوده که دارای غنای گونه ای فراوانی هستند و نقش مهمی را در دامداری استان ایفاء می کنند. مراتع ییلاقی استان عمدتاً از ارتفاع 1500 متر از سطح دریا شروع و به بالاترین ارتفاع در حدود 3100 متر (مراتع کوههای سماموس شهرستان رودسر) ختم می شوند. مراتع قشلاقی نیز عموماً در حوزه شهرستان های رودبار ـ منجیل و لوشان در طبقات ارتفاعی 900 تا 1300 متر واقع شده اند.

مراتع استان از نظر کیفی به 3 بخش خوب (درجه یک)، متوسط (درجه دو) و فقیر (درجه 3) تقسیم می شوند؛ که دارای علوفه تولیدی بین 250 تا 687 کیلوگرم در هکتار و به میزان کل سالانه 130112 تن می باشد. این میزان علوفه نقش مهمی در تامین علوفه دامهای استان دارد، بطوریکه با درنظر گرفتن 5/1 کیلوگرم نیاز علوفه ای روزانه ای هر واحد دامی و مدت چرای 120 روزه بالغ بر پانصد هزار واحد دامی را می تواند پوشش دهد.

آبخیز (حوضه های آبخیز استان گیلان)

استان گیلان با وسعت 1471100 هکتار در مجموع شامل 52 حوزه آبخیز کوچک و بزرگ است، کلیه روان آبهای حاصل از بارش باران با شدتهای مختلف و جریانهای حاصل از ذوب برف همراه با بار ناخالص و آوردهای رسوبی محصول فرآیندهای مختلف و متنوع فرسایش، توسط رودخانه های موجود در این حوزه ها حمل و در نهایت در تالاب انزلی و دریای خزر تخلیه می شود.

به جز مجموعه حوزه های آبخیز محاط در محدوده استان، حوزه بزرگ سفیدرود نیز در نهایت در دریای خزر تخلیه می شود. از کل وسعت حوزه سفیدرود فقط حدود 300 هزار هکتار آن در محدوده استان گیلان واقع شده است. سطح حوزه های آبخیز استان گیلان معادل 1471100 هکتار است که 950000 هکتار آن نیاز به اجرای عملیات آبخیزداری دارد. تعداد حوزه های آبخیز استان 52 حوزه است که بزرگترین این حوزه مربوط به حوزه های آبخیز سفیدرود است که بخش اولی آن از رودخانه های قزل اوزن و شاهرود تغذیه می شود؛ بزرگترین حوزه آبخیز داخلی بمساحت 169000 هکتار مربوط به حوزه آبخیز پلرود در شهرستان های رودسر ، سیاهکل و املش و کوچکترین حوزه داخلی استان با 625 هکتار وسعت به نام   حوزه آبخیز کشلی در شهرستان تالش واقع شده است.